ལོ་རྒྱུས།

བསྟན་བཤིག་དམ་ཉམས་ཚོགས་ཀྱི་མགོ་ནས་མནོན།།བསྟན་འཛིན་སྐྱེས་བུའི་ཚོགས་ཀུན་ཚུལ་བཞིན་བསྐྱངས།།བསྟན་དང་འགྲོ་ལ་འཕྲིན་ལས་མྱུར་མཛད་མ།།བསྟན་སྲུང་དཔལ་གྱི་ལྷ་མོར་གུས་པས་བཏུད།།གཡས་གཡོན་ཕྱག་ན་ཐོད་ཁྲག་བེ་ཅོན་བསྣམས།།རས་ལྡེའི་སྟོད་གཡོགས་རིན་ཆེན་དོ་ཤལ་འཕྱང་།།ས་བཅུའི་གནས་གཤེགས་དཔལ་ལྡན་དམག་ཟོར་མས།།དུས་ཀུན་བདག་སོགས་སྐྱོངས་ཤིག་མ་གཡེངས་ཀྱེ།། དེ་ལས་མང་་་

ཇོ་བོ་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་ཁོང་ནི་ས་ཕོ་སྤྲེལ་ལོར་སྟོན་པ་དགོངས་ལོ་ཞེ་གཅིག་ཏུ་ཕེབས་སྐབས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དུ་ཟླ་བ་གསུམ་དུ་དབྱར་གནས་པར་བཞུགས་མཛད་པས་དེའི་ཚེ་ལྷ་ཡི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྦྱིན་བདག་མཛད་དེ་ལྷ་ཡི་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་བཅུ་སོགས་ལས་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཆ་སྟོན་པར་ཕུལ་ནས་སྟོན་པས་དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་མི་ཡུལ་དུ་གདན་ཞུས་ དེ་ལས་མང་་་

སྤྱིར་རྗེ་བཙུན་འཇམ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱི་འདྲ་སྐུར་བཞུགས་སྟངས་དང་། སྐུ་མདོག ཕྱག་རྒྱ་སོགས་མི་འདྲ་བ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་འདིར་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་ན། དེང་སྐབས་ཡོངས་གྲགས་ཀྱི་བླ་མཆོད་དང་། ལམ་རིམ་ཚོགས་ཞིང་སོགས་ལ་སྟོན་པའི་གཡས་གཡོན་དུ་བྱམས་འཇམ་དབྱངས་གཉིས་ཡོད་པའི་ནང་གི་རྗེ་བཙུན་འཇམ་དཔལ་དབྱངས་ནི་སྐུ་མདོག་དམར་སེར། ཞལ་གཅིག་ཕྱག་གཉིས། ཐུགས་ཀར་ཆོས་འཁོར་གྱི་ཕྱག་བརྒྱས་ཨཏྤལའི་མེ་ཏོག་སྡོང་བུ་དང་བཅས་པ་རལ་གྲི་དང་གླེགས་བམ་གྱི་མཚན་པ་འཛིན་པ། འཇམ་དབྱངས་ཆོས་འཁོར་ དེ་ལས་མང་་་

སྤྱིར་བོད་ཡུལ་ནི་འཛམ་གླིང་གི་ཆུ་བོ་མང་ཆེ་བའི་འབྱུང་ཁུངས་རེད། ཡིན་ནའང་བོད་ཡུལ་མཐོ་སྒང་ན་མིང་དུ་གྲགས་པའི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་ལྔ་ནི། རྨ་ཆུ། འབྲི་ཆུ། རྫ་ཆུ། རྒྱལ་མོ་རྔུལ་ཆུ། ཡར་ཀླུང་གཙང་པོ་བཅས་རེད། བོད་ཡུལ་གྱི་ཆུ་ཆེན་ལྔའི་འབབ་རྒྱུན་ནི་གཤམ་གསལ། རྨ་ཆུ། རྨ་ཆུ་ནི་རྒྱལ་ནང་གི་རིང་ཚད་ཨང་གཉིས་པ་ཡིན་ལ། ་ཡན་ཧ་རིའི་རི་རྒྱུད་ནས་བཞུར་ཏེ་རྒྱལ་ནང་གི་ལྗོངས་དང་ཞིང་ཆེན་དགུ་བརྒྱུད་མཐར་པོ་ཧེ་རྒྱ་མཚོར་འབབ་ཀྱིན་ཡོད། ་བོ་ དེ་ལས་མང་་་

སྡེ་སྲིད་སངས་རྒྱས་རྒྱ་མཚོ་(1653— 1705 )ནི་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བའི་སྐུ་རིང་ལ་སྡེ་སྲིད་སྔ་ཕྱི་ལྔ་བྱོན་པའི་ཕྱི་མ་བ་དང་རྒྱལ་དབང་དྲུག་པ་ཆེན་པོའི་སྐབས་ཀྱི་སྡེ་སྲིད་ཡིན།ཁོང་ནི་རབ་བྱུང་བཅུག་ཅིག་པའི་ཆུ་སྦྲུལ་སྤྱི་ལོ1633ལ་ཡབ་ཨ་སུག་དང་ཡུམ་བུ་ཁྲིད་རྒྱལ་མོ་གཉིས་ཀྱི་སྲས་སུ་སྐྱིད་ཤོད་ཉང་བྲན་གྲོང་སྨད་དུ་སྐུ་འཁྲུངས།དགུང་ལོ་བརྒྱད་པར་རྒྱལ་དབང་ལྔ་བ་ཆེན་པོ་དང་མཇལ་ཞིང་དེ་ནས་རྒྱལ་དབང་མཆོག་དང་རང་གི་ཁུ་བོ་སྡེ་སྲིད་འཕྲིན་ལས་རྒྱ་མཚོ་ དེ་ལས་མང་་་

དེ་ཡང་བོད་གྱི་གནའ་བོའི་ལོ་རྒྱུས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་གཞན་དག་དང་འདྲ་བར་འདུས་བྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཟད་པ་དང་། དེའི་བྱུང་བ་དང་བྱུང་བ་མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཡིག་ཆ་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་འགལ་རྐྱེན་མང་པོའི་དབང་གིས་མི་རྟག་འབྱུང་བཞིའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པར་གྱུར་པས། དེ་སྔའི་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་པོ་ཕལ་ཆེར་གྱིས་ཀྱང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་བརྗོད་སྐབས་རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོ་ནས་དབུ་བསླངས་ཏེ་རྒྱས་པར་བརྩམས་ཀྱི། དེའི་སྔོན་གྱི་བྱུང་བ་རྣམས་ལུང་འདྲེན་ཙམ་དང་ཡང་ན་ དེ་ལས་མང་་་

བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཐུན་འགྱུར་ཞུ་མཁན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞིག (ཚན་པ་དང་པོ།) རྒྱལ་པོ་རབ་གསལ(KING PASENADI)ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀོ་ས་ལའི་རྒྱལ་ཕྲན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་ཞིང་། ཁོང་གི་རྒྱལ་ས་མཉན་ཡོད(SAVATTHI)ནི་གང་དུ་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོས་དབང་བསྒྱུར་པའི་རྒྱལ་ཕྲན་དབུས་འགྱུར་འཆང་གི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཆགས་ཡོད། ཁོང་གི་སྲིང་རྣམས་ལས་གཅིག་ནི་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོའི་བཙུན་མོའི་གཙོ་བོ་དེ་ཡིན་སྟབས། རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་དང་ཁོང་རྣམ་གཉིས་གཉེན་ཚན་དུ་ཡང་འགྲོ། རྒྱལ་པོ་ དེ་ལས་མང་་་

བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ས་ལྷ་ལྡན་ཡུལ་གྱི་དབུས་སུ་ཆགས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཡུན་རིང་ལྡན་པའི་རྡོ་རིང་དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གཞུང་ནས་གང་མགྱོགས་རྩ་བསྐོག་བཏང་སྟེ་མིག་གི་མཐོང་རྒྱུ་མེད་པར་བཟོ་འཆར་འདུག རྡོ་རིང་དེར་ཐང་བོད་འབྲེལ་བ་ཙམ་མ་ཟད། བོད་མི་རིགས་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་རིན་ཐང་ཅན་ ཞིག་རེད། ད་ཤོག་བུའི་སྟེང་བཞག་ན་མ་གཏོགས་ལྷག་མ་སོང་། ཚང་མས་ཐུགས་སྣང་གནང་རོགས། ཉེ་ཆར་མི་དམངས་དྲ་བ་ཞེས་པའི་ཐོག་གསར་འགྱུར་ཞིག་ནང་ཐོན་འདུག་པས་ལོ་རྒྱུས་སྨྲ་བ་ཚོས་ དེ་ལས་མང་་་

འབྲུག་ཡུལ་ནི་ཨེ་ཤ་ཡ་ཡི་རྒྱལ་ཁབ་ཞིག་རེད། Bhutan དེའི་རྒྱལ་ས་ནི་ཐིམ་ཕུ་རེད། བོད་གངས་ཅན་ལྗོངས་ཀྱི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་གནས་ཡོད་པའི་ཆོས་ལྡན་འབྲུག་གི་རྒྱལ་ཁབ་ནི་<<སྔ་ལོང་པ།>>པ་དང་། <<ཤར་ཕྱོགས་པ།>> <<ལྷོ་མཚམས་པ་>>ཞེས་མི་རིགས་གཙོ་བོ་གསུམ་ལས་གྲུབ་པའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་དང་། མི་འབོར་ ༧༤༡་༨༢༢ ནང་བརྒྱ་ཆ་ ༩༠ ནང་པ་ཡིན། རྫོང་ཁག ༢༠ གྲོང་བརྡལ། ༢༠༥ ས་ཁྱོན་སྤྱི་ལེ་གྲུ་བཞི་མ་ ༤༧་༠༠༠ ཡོད་པས་ས་བབ་མཐོ་ཤོས་རྒྱ་མཚོ་ངོས་ནས་གངས་ཆེན་ དེ་ལས་མང་་་

1 མ་ཡིག1_1 ཀ 1.༄། ། ཞང་ཚེས་པོང་སྟག་བཟང་ཉ་ལྟོས2། 2.སྟོད་ཀྱི་ལྕང་བུར3། གཙུག་ལག་ཁང་བརྩྀགས་3.ལོ་རྒྱུས། ། ་རིངས་ལ་བྲྀ་བར།༔། བཙན་༔4.པོའི་བཀའས་གནང་སྟེ་བྲིས་པའ།༔།5.༄། ། བཙན་པོ་ལྷ་སྲས་ཡབ་མྱེས་ཀྱི་སྐུ་རིང་ལ 6.དམ་པའྀ་ཆོས་བརྙེས་ནས། ། གདུང་རབསཿ 7.སུ་དམ་པའི་ཆོས་མྱྀ་གཏང་ཞིང་མཛད་པརཿ 8.ཆོས་གཙིགས་དང་། བཀའ་ལུང་སྩལད་པ་ 9.ལས་འབྱུང་བ་བཞིན། ཞང་ཚེས་པོང་ཉ་སྟོས། 10.དམ་པའྀ་ཆོས་ཉམས་སུ་བླངས། བཙནཿ 11 .པོ་ལྷ་སྲས། ཁྲྀ་གཙུག་ལྡེ་བརྩན་འཕྲུལ་གྱི་ 12.བཀའ་དྲྀན། ཞང་ཉ་སྟོ་ དེ་ལས་མང་་་

རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོས (BIMBISARA) སྔོན་ཚུད་ནས་རང་གི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་ཕྱེད་ཀ་དགེ་སྦྱོང་གོ་ཏ་མ་ལ་ཕུལ་ཡོད་ན་ཡང་། དེ་དུས་ཁོང་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་འཚོལ་བཞིན་པའི་སྐབས་ཡིན་སྟབས་ཞལ་བཞེས་མ་གནང་། དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོས་དྲང་སྲོང་གོ་ཏ་མ་ལ་འདི་ལྟར། འོ་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་མ་འོངས་པ་གང་འཚོལ་བཞིན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་བརྙེས་པ་ན། ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ (RAJAGAHA) ཏུ་བྱོན་ནམ་ཁོ་བོ་ལ་དེའི་གདམས་པ་གནང་བར་ཞུ་ཞེས་ཞུ་ དེ་ལས་མང་་་

དེ་ལྟ་ན་རང་གཞན་ངན་སོང་གི་ལམ་དུ་ཁྲིད་ཅིང་མི་བཟད་པའི་ལོག་ལྟའི་འདམ་དུ་ཚུད་པར་མཐོང་ནས། རྨོངས་རྒན་རང་ནས་ཀྱང་གླིང་རྗེའི་རྣམ་ཐར་མང་པོ་མཇལ་བའི་ཉམས་མྱོང་དང་། འདི་སྐབས་མཁས་གྲུབ་ཆེན་པོ་དུ་མའི་མདུན་སར་བཀའ་འདྲི་ཡང་ཡང་ཞུས་ཡོད། སྤྱིར་སྒྲུང་གཏམ་ལ་བདེན་མིན་སྣ་ཚོགས་ཡོད་སྲིད་པས། གླིང་རྗེ་གེ་སར་རྒྱལ་པོ་དངོས་བྱུང་མིན་པར་སྒྲུབ་མི་ནུས་ཏེ། གངས་ལྗོངས་བོད་ཀྱི་མཁས་གྲུབ་ཚད་མའི་སྐྱེ་ཆེན་དུ་མས་ཞལ་བཞེས་ཀྱི་རྣམ་ཐར་དང་སྒྲུང་ཡིག་ དེ་ལས་མང་་་

ཇོ་བོ་ཤཱཀྱ་མུ་ནེ་ཁོང་ནི་ས་ཕོ་སྤྲེལ་ལོར་སྟོན་པ་དགོངས་ལོ་ཞེ་གཅིག་ཏུ་ཕེབས་སྐབས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དུ་ཟླ་བ་གསུམ་དུ་དབྱར་གནས་པར་བཞུགས་མཛད་པས་དེའི་ཚེ་ལྷ་ཡི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྦྱིན་བདག་མཛད་དེ་ལྷ་ཡི་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་བཅུ་སོགས་ལས་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཆ་སྟོན་པར་ཕུལ་ནས་སྟོན་པས་དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་མི་ཡུལ་དུ་གདན་ཞུས་མཛད་པས་བཟོ་ཡི་རྒྱལ་པོ་བི་ཤྭ་ཀརྨས་དེ་ཉིད་དགུང་ལོ་བཅུ་གཉིས་པ་ཙམ་གྱི་སྐུར་བཞེངས་གནང་།
སྐུ་རྟེན་ དེ་ལས་མང་་་

སྤྱིར་བཏང་ཁ་བ་གངས་ཅན་པའི་ལྗོངས་སུ་བོན་ཆོས་དབུ་བརྙེས་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་བོད་བརྒྱུད་ནང་བསྟན་དར་ཁྱབ་བྱུང་ནས་བཟུང་རང་རེའི་བོད་ཀྱི་ས་དགེ་བཀའ་རྙིང་གཡུང་དྲུང་བོན་སོགས་ཀྱི་འཆམ་རྒྱག་པ་དེ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བྱེད་སྒོ་ཆེན་ཤོས་སུ་གྱུར་མ་ཟད། ཧ་ཅང་གལ་ཆེན་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་རྒྱ་ཆེ་མང་ཚོགས་ངོས་ནས་ལོ་གཅིག་གི་ལོ་བགེགས་སེལ་བ་དང་མི་མིན་གདོན་འདྲེ་ལས་བྱུང་བའི་བར་ཆད་བཟློག་པ། ཆོས་སྐྱོང་སྲུང་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཚུལ་བཞིན་དུ་སྐྱོང་བའི་གདོང་ དེ་ལས་མང་་་