རྩོམ་པ་པོ། ལྟག་ཨོ་རྒྱན་ཆོས་འཕེལ།
གཟི་ནི་བོད་ཁ་བ་གངས་ཅན་པའི་ཡུལ་དུ་ཐོན་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་ཤིག་ཡིན། ཕལ་ཆེར་ལོ་ངོ་བཞི་སྟོང་གི་ལོ་རྒྱུས་ལྡན་ཡོད། ཆེས་ཐོག་མའི་གཟི་རིན་པོ་ཆེ་འདི་གངས་རིས་བསྐོར་བ་ཞང་ཞུང་གི་ཡུལ་དུ་དར་ནས་རིམ་པར་བོད་ཀྱི་ལྗོངས་ཡོངས་སུ་ཁྱབ། ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་གི་བརྒྱུད་རིམ་ནང་གཟི་རིན་པོ་ཆེ་འདིར་སྤུས་ཀ་ཇེ་ལེགས་དང་དགོས་པ་ཇེ་ཆེ། མཛེས་ཆ་ཇེ་བཟང་། བཟོ་དབྱིབས་ཇེ་མང་། རི་མོ་ཇེ་ཡག་གི་རྣམ་པ་རུ་འགྱུར་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རྩིས་ཆེ་བ་རྙེད་དཀའ་བའི་རིན་པོ་ཆེ་དངོས་མ་ཞིག་ཏུ་ཆགས་ཡོད། འགྱུར་རིམ་གཞན་ཞིག་ནི་དགོས་པ་ཉིད་ནས་མཚོན་པའི་གཟི་རིན་པོ་ཆེ་འདི་མཆོད་པའི་རྫས་ནས་གཡང་ནོར། རྒྱན་ཆ་བཅས་སོ། །
གཟི་ཞེས་པའི་མིང་དང་དེའི་འབྱུང་ཁུངས།
གཟི་ཞེས་པའི་མིང་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་བརྡ་རྙིང་པའི་ཞང་ཞུང་གི་སྐད་དོ། དོན་ནི་མཐོ་བ་དང་སྤ་དང་། སྟོབས་དང་སྤོབས་པ། རྒྱལ་བ་དང་བཙན་པ། བསོད་ནམས་དང་འབྱོར་བ་སོགས་གང་རུང་ལ་གོ་ཆོག དེ་མ་ཚད་པར་གཟི་ཞེ་ན་དཀར་ནག་ཅན་གྱི་རི་མོ་མིག་ལྟ་བུ་ལ་ཡང་གོ་ཆོག་ཅིང་། དེས་ན་གཟི་རིན་པོ་ཆེ་དང་སྦྲེལ་བའི་མིང་དུ་མ་ཞིག་ཀྱང་ནུས་པ་དང་ལྡན་པའི་མཚན་རྟགས་སུ་གྱུར་ཡོད། དཔེར་ན། གཟི་བརྗིད། གཟི་མདངས། གཟི་དཔལ། གཟི་འོད་བཅས་སོ། རྗེས་སོར་བོད་སྐད་དུ་གཟི་ཡི་མིང་དུ་གཟི་ལྡན། གཟི་སྟོབས། གཟི་ཆེན་ཞེས་འབོད་ཡོད། དེ་མིན་ཞང་ཞུང་གི་ཕྱོགས་མཐར་གནས་པའི་མི་རིགས་ཁག་ནས་ཀྱང་སྐད་འདི་ལས་མ་ཡོལ་བ་གཟི་དང་སི། ཟི། ཉི་ཟི་བཅས་སོ།། 
འདི་ལྟ་བུའི་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཉིད་ལོ་ངོ་བཞི་སྟོང་གི་གོང་རོལ་སྟོད་ཞང་ཞུང་གི་ཡུལ་དུ་ཐོག་མར་བྱུང་ཡོད། ཤིན་ཏུ་རིན་ཐང་གཞལ་བའི་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་བརྒྱུད་ཀྱི་གཏེར་རྡོ་ངོ་མཚར་བ་ཞིག་ལ་བཀོད་པ་སྣ་ཚོགས་འགོད་དེ་བསྐྲུན་པ་བྱེད། འདི་ནི་གདོང་དམར་བོད་རིགས་ཀྱི་མེས་པོ་མེས་མོ་རྣམས་ཀྱིས་བློ་རྩལ་དང་ལག་རྩལ་ལ་བརྟེན་ནས་བཟོས་གནང་བའི་རིན་པོ་ཆེ་ཐོག་མའི་གྲལ། མཆོང་གི་རྒྱུ་དང་ནུས་པ་ཕལ་ཆེར་མཐུན་པའི་གཟི་རྡོ་ནི་དཀོན་པ་དང་རྙེད་ཟོན་དཀའ་བ། བཟོ་དཀའ་བ་སོགས་ཀྱིས་རྐྱེན་པས་ལོ་ངོ་སྟོང་གི་ཡར་སྔོན་དུ་གང་རུང་ནས་འཐོབ་པར་དཀའ་བའི་གནས་ཚུལ་ཞིག ཆེས་སྔ་མའི་སྐབས་སུ་གཟི་ཞིག་ལག་ཏུ་ལོན་ཏེ་མཛེས་རྒྱན་ནམ་སྲུང་རྫས་ཀྱི་ཚབ་ཏུ་བྱེད་ཐུབ་ན་མི་དེ་ཡི་བསོད་ནམས་དང་རིན་ཐང་ཆེ་བ་མཚོན་ཐུབ་ཅིང་། རྒྱལ་པོ་སྲོང་བཙན་སྒམ་པོས་ཞང་ཞུང་མངའ་འོག་ཏུ་མ་བསྡུས་སྔོན་དུ་བོད་མིས་གཟི་གང་རུང་འདོགས་པའི་གོ་སྐབས་ཤིན་ཏུ་དཀོན། རིམ་པར་བོད་བཙན་པོས་ཞང་ཞུང་གི་ཡུལ་དེ་ཉིད་ཀྱི་མངའ་འོག་ཏུ་བསྡུས་ནས་རིན་པོ་ཆེ་གཟི་ཡི་གཏེར་སྒོ་ཡོངས་སུ་ཕྱེ་ནས་བོད་ཁམས་སུ་གཟི་ཡི་འགྱེད་ཀ་གནང་། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བཤད་པ་འདི་ལྟ་བུ་རྗེས་སོར་གླིང་གེ་སར་རྒྱལ་པོའི་སྒྲུང་དུ་བཙུད་དེ་ཨ་གྲགས་གཟི་རྫོང་ཞེས་སོ།།
གཟི་ཡི་འབྱུང་བ།
ཆེས་སྔ་མོ་ཞང་ཞུང་གི་དུས་སུ་གཟི་གཙོ་བོར་བེད་སྤྱོད་གཏོང་མཁན་དེ་བྱ་རུ་ཅན་གྱི་ཞང་ཞུང་གི་རྒྱལ་པོ་དང་བློན་པོ། ཡང་ན་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ལས་བྱེད་པ་དག་ཡིན། འདི་དག་གིས་གཟི་རིན་པོ་ཆེ་ཆེད་དུ་བཟོས་པའི་དགོས་པ་དང་དམིགས་ཡུལ་ནི། རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཉིད་མཛེས་རྒྱན་དང་སྲུང་རྫས། མཆོད་རྫས། གནང་རྫས་སོགས་ཡོང་བ་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་བ་ཞིག་ཡིན། དེས་ན་ཞང་ཞུང་འོལ་མོ་ལུང་གི་རྒྱལ་པོས་གཟི་རྡོ་བཙལ་ཆོག་པའི་གནང་བ་སྤྲད་པ་དང་གཟི་བྱེད་མཁན་གྱི་བཟོ་པ་ཚོས་གཟའ་སྐར་ལེགས་ཤོས་དང་བསྟུན་ཏེ་ཤིན་ཏུ་ཐག་རིང་བའི་ས་ཕྱོགས་སུ་གཟི་རྡོ་སློང་། རིམ་པར་རྒྱལ་བློན་དང་མཆོད་དཔོན་དག་གིས་ཐུན་མིན་གྱི་དགོས་པ་འོག རི་མོ་སྣ་མིན་ཅན་གྱི་གཟི་དེ་མེ་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྒྲུབ་གནང་ངོ་། གཟི་ཡི་བཟོ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕ་མེས་ནས་བརྒྱུད་པའི་ལག་རྩལ་དེ་གཞུང་ས་ཁོ་ན་ལ་ཞབས་ཞུ་ཞུས་ཏེ་རྒྱལ་པོའི་བཀའ་ལྟར་ལོ་གཅིག་གི་ནང་གཟི་ག་ཚོད་དགོས་མིན་བཀའ་དང་བསྟུན་ཏེ་བཟོས་དགོས། ཁྱད་པར་དུ་གཟི་བཟོ་བའི་བརྒྱུད་རིམ་དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་གསང་བའི་ཐོག་ནས་གནང་བཞིན་ཡོད། དེ་མིན་གང་རུང་ནས་གཟི་བཟོ་བ་དང་རི་མོ་སོགས་གང་རུང་བཀོད་པ་རྩ་བ་ནས་མི་ཆོག་པ་ཞིག་ཡིན། ཡིན་ན་རྗེས་སོར་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ནས་གཟི་བཟོ་བའི་ལག་རྩལ་དེ་དམངས་ཁྲོད་ དུ་འགའ་རེ་ཁྱབ་སྟེ་རྒྱུ་ཆ་ཞན་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཅན་གྱི་གཟི་མཚར་པོ་གང་མང་ཞིག་ཀྱང་དོན། གཡུང་དྲུང་གི་སྟོན་པ་གཤེན་རབ་མི་བོ་ཆེའི་སྐབས་སུ་ཞང་ཞུང་འོལ་མོ་ལུང་དུ་བཟོ་ལ་མཁྱེན་པ་རྫོགས་པའི་མཁས་དབང་སྲིད་རྗེ་འབྲང་དཀར་དང་བསྐོས་རྗེ་བྲང་དཀར། ཕྱ་རྗེ་རིང་དཀར། གར་མ་ལི་ཤོ་སོགས་དུ་མ་ཞིག་མཆིས། བཟོ་སྣ་སུམ་བརྒྱ་དྲུག་ཅུའི་རྣམ་བཞག་བསྟན་པས་འོལ་མོ་ལུང་གི་བཟོ་རྩལ་ཆེས་སྔ་བ་དང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སྐོར་ཅིག གཟི་ཕལ་ཆེ་གཟི་རྡོ་ངོས་སུ་ཕྱག་རྒྱ་སྣ་ཚོགས་བཀོད་དེ་མེ་རུ་འཇུག་སྟེ་བསྲེགས་བཅོས་བྱེད་པའི་རྩལ་དེ་རྒྱུ་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་ཞིག་གི་དབང་དུ་རིམ་པར་ཉམས་གུད་དུ་སོང་ནའང་། ཞང་ཞུང་རིག་པའི་མེ་བསྲེགས་ཅན་གྱི་ལག་རྩལ་ཕྱོགས་འགའ་མུ་མཐུད་དེ་དར་བས་རྗེས་སོར་གུ་གེའི་དཀར་ཡོལ་གུ་ཡོལ་གྲགས་ཆེན་པོ་དེ་དོན་པའི་གནས་ཚུལ་ཡང་ཡོད་འདུག 
ཡང་ཡོངས་གྲགས་ཁ་བརྒྱུན་གྱི་བཤད་པ་ལྟར་ན། གཟི་རིན་པོ་ཆེ་འདི་མི་མ་ཡིན་གྱི་དངོས་རྫས་སུ་ངོས་འཛིན་གནང་སྟེ། གཟི་འདི་ངེས་མེད་ས་ཕྱོགས་ཁག་ཏུ་ཐོག་མར་རྙེད་དུས་ནོར་རྫས་གཞན་ལྟར་མ་ཡིན་པ་གསོན་པོའི་འབུ་ལྟར་འགྲོ་ཐུབ་པ། གཞི་ནས་མི་ཡིས་ཞྭ་ལྷམ་སོགས་འགེབས་པ་དང་གཟི་གསོན་པོ་དེ་ཤི་པོ་འདྲ་ཆགས་ཅིང་། དེ་ཡང་སྐབས་སྐབས་སུ་གཟི་འདི་བདག་འཛིན་ལེགས་པོ་མ་གནང་བར་གང་རུང་དུ་བཞག་ན་གཟི་རང་ཉིད་ས་སྤོས་པ་ལྟར་བོར་འགྲོ་བ། གང་ལྟར་གཟི་འདི་མི་མ་ཡིན་དང་ཡང་ན་གཟའ་ཡི་ནུས་པ་འཕོག་པའི་ནོར་བུ་ཞིག་ཏུ་ངོས་འཛིན་གནང་སྟེ་སྐྱེས་བུ་གང་རུང་གི་ལུས་སུ་འཆང་ན་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་བའི་ནུས་མཐུ་ཡང་ལྷན་དུ་རང་ལ་འཐོབ་ཅིང་། ལུས་བསྲུང་བགེགས་སེལ། གཡང་འཁོར་བཙོག་འགོག བསོད་སྟོབས་སོགས་འཕེལ་བར་གྲགས།
གཟི་དང་གཡུང་དྲུང་།
གཟི་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཐོག་མ་དར་བའི་ཉིན་ནས་གཡུང་དྲུང་གི་བསྟན་པ་དང་བྲལ་དུ་མེད་པའི་འབྲེལ་བ་ཞིག་ཡོད། དེ་ནས་གཟིའདི་རྒྱལ་བློན་དང་འབངས་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་བསུ་བྱེད་དེ་རྩིས་ཆེར་འཛིན། གཡུང་དྲུང་བོན་དང་འབྲེལ་བས་གཟི་ཡི་མཚོན་བྱེད་དེ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ནི་བོན་གྱི་བསྟན་པ་ལས་འཕྲོས་པའི་རི་རབ་དང་གླིང་གི་བཤད་པ་དང་ཡོངས་སུ་བསྟུན་ཡོད། རིན་པོ་ཆེ་གཟི་ཡི་རིགས་ཡོངས་རྫོགས་སུ་གཟི་ཆུ་མིག་དགུ་པ་དེ་རྩེ་མོ་དང་མཆོག་ལྟ་བུ་དེ་ཡིན། འདི་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་གཟི་ཆུ་མིག་དགུ་པའི་དགོས་པ་དང་མཚོན་བྱེད་ནས་རག་ལས། གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཤད་པ་ལྟར་ན་གཟི་ཆུ་མིག་དགུ་པ་དེ་རིའི་རྒྱལ་པོ་གཡུང་ དྲུང་དགུ་བརྩེགས་མཚོན། དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོ་དགུ་མཚོན། ཁམས་གསུམ་འཁོར་བའི་ས་དགུ་མཚོན། གཡུང་དྲུང་གི་ཡན་ལག་དགུ་མཚོན། ཤེལ་གྱི་རྡོ་རིང་དགུ་བརྩེགས་མཚོན། མཚོན་དོན་དེ་ས་གཞིའི་དཀྱིལ་དང་ལྟེ་བ། 
འགྱུར་བ་མེད་པ། འཕོས་པ་མེད་པ། བླ་ན་མེད་པ། འདི་དང་རིགས་ཉེ་བའི་གཟི་བསྡམས་པ་དགུ་དཀྲིས་ནས་རི་རབ་ཀྱི་བང་རིམ་དགུ་མཚོན། དགུ་པ་དཀྲིས་མ་དང་སྒོར་མིག་ཅན་གཉིས་མཉམ་ཤེད་དུ་སྦྲེལ་ཏེ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དང་གཤེན་ཆེན་པོའི་བླ་དང་སྲོག མི་འགྱུར་བའི་སྟོབས་སོགས་མཚོན་པས། ཡང་ན་སྒོམ་དང་ཉམས་ལེན་ལ་འབད་དེ་བརྩོན་པའི་ཐེག་པ་དགུ་ཡི་མཚོན་བྱེད། གཟི་འདི་ལྟར་མི་མ་ཡིན་གྱི་ནོར་བུ་ལ་བརྟེན་ཏེ་གཡུང་དྲུང་བོན་སྐུའི་ཞིངས་ཁམས་ལ་རེག་པ། དཔེར་ན། གཡུང་དྲུང་བོན་གྱི་བཤད་པ་ནས་དོན་པའི་ཚིག་ཏུ་བླངས་ན། ལྷ་ཆེན་གཟི་ལྡན། དྲི་ཟའི་གཟི་ལྡེམ། ཀླུ་ཡི་རྒྱལ་པོ་གཟི་ཆེན། འདོད་པ་དགུ་འགྱུར་སོགས་གང་མང་ཞིག་མངའ། དེ་མིན་གྱི་གཟི་ཡི་རིགས་འདྲ་མིན་དང་གཟི་ངོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་འདྲ་མིན་ནས་རི་རབ་གཡུང་དྲུང་དགུ་བརྩེགས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་བསྐོར་བའི་ཐེག་དགུ་སྤྱོད་པའི་སྒྲུབ་གནས་ཕུན་ཚོགས། རི་བོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། མེ་ཏོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། རྩི་ཤིང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ནགས་ཚལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། སྨན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། མཚོ་མོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། རིན་པོ་ཆེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། རི་དྭགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཅས་མཚོན་ནོ། །
དེས་ན་གཟི་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཉིད་ལུས་ལ་འཆང་ན་ནད་གདོན་འགོག བར་ཆད་བཟློག བསོད་ནམས་འཕེལ། གཟི་བརྗིད་ལྡན། བཤད་སྲོལ་དུ་གཟི་རིན་པོ་ཆེ་འདི་བཟོ་རྒན་དག་ནས་བཟོས་ཟིན་རྗེས་ཐོག་མར་གཤེན་ཆེན་དེ་བཞུགས་ཀྱི་སྐུ་མདུན་དུ་སྐྱེལ་ནས་གཟི་སྒྲུབ་ཀྱི་ཆོ་ག་ལ་འཇུག ཟླ་བ་དགུ་ཡི་མཇུག་ཏུ་གཟི་སྒྲུབ་ཀྱི་ཆོ་ག་ཡང་དག་ན་གཟི་བྱིན་ཅན་འགའ་དབུགས་ལྡན་སྲོག་ཆགས་ལྟར་གསོན་པོ་ཆགས་པར་བཤད། གཟི་འདི་ལུས་སུ་འཆང་བཞིན་གཟི་གསོན་པོ་རང་བསྡད་ཐུབ་ན་མཐིང་དཀྱིལ་ལྷ་ཡི་ཞིངས་ཁམས་སུ་བགྲོད་ཐུབ་ཅིང་། ལུས་སྒྲིབ་ཀྱིས་རྐྱེན་པས་གཟི་དེ་གཡོ་མེད་འགུལ་མེད་དུ་སོང་ན་སྒྲུབ་པ་ལ་འབད་དགོས་པའི་གདམས་པ་འདྲར། དེས་ན་གཟི་ནས་ཕན་པ་སྤྲད་པའི་འཐོབ་གསུམ་འཕྲུལ་འཁོར་ཞེས་པ། གཟི་ལྡན་འདི་གང་ཟག་སོ་སོའི་ལུས་སུ་འཆང་ན་ནུས་མཐུ་གང་དགོས་འཐོབ། སེམས་སུ་དྲན་ན་བདེ་བ་འཐོབ། ངག་ཏུ་གཟི་གཟི་གཟི་ཞེས་ལན་མང་བགྲངས་ན་དངོས་གྲུབ་འཐོབ་པའོ། །
དཔྱད་གཏམ་སྤེལ་མཁན་ལ་གསལ་བརྡ།